Satu Kajian Aspek Kebudayaan Melayu : Tamadun Melayu dan
Pembinaan Bangsa Malaysia (2000)
Pembinaan Bangsa Malaysia (2000)
Buku Tamadun Melayu dan Pembinaan Bangsa Malaysia (2000) karya A. Aziz Deraman membandingkan Melayu Klasik pada abad ke-19 dengan Bahasa Melayu Moden. A. Aziz Deraman secara umumnya menceritakan fenomena yang berlaku dalam kebudayaan Melayu. Beberapa kenyataan yang dikeluarkan oleh A. Aziz Deraman memperlihatkan bahawa Melayu tidak memelihara budaya Melayu sendiri pada masa ini. Oleh sebab itu kajian dilakukan terhadap Buku Tamadun Melayu dan Pembinaan Bangsa Malaysia (2000) untuk melihat kenyataan A. Aziz Deraman secara lebih mendalam terhadap Bangsa Melayu. Hasil kajian tentang kebudayaan Melayu ini dibahagikan kepada tiga aspek iaitu daripada segi politik, ekonomi dan sosial.
1.0 Politik Masyarakat Melayu
Politik ialah proses dan cara membuat keputusan untuk sesuatu kumpulan. Walaupun perkataan ini biasanya digunakan bagi merujuk kepada kerajaan, tingkah laku politik juga boleh didapati di korporat, akademik, agama, dan institusi lain. Kebanyakan proses politik membentuk hierarki dominan (dominance hierarchies). Politik manusia awal berbentuk kumpulan tersusun seperti keluarga, kerabat (clan), dan suku kaum ( tribes ) dan berkembang menjadi kerajaan.
1.1 Pemerintahan Beraja
Pemerintahan beraja merupakan sistem politik Melayu yang bermula daripada zaman Kerajaan Melaka. Pemerintahan beraja bermula daripada pengaruh Kerajaan Sriwijijaya, iaitu Sistem Beraja Mutlak serta Sistem Pembesar Empat Lipatan. Sistem Pembesar Empat Lipatan pula terdiri daripada Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung, dan Laksamana. Sistem ini kekal turun- temurun hingga kini. Hal ini demikian dibuktikan dengan kenyataan A.Aziz Deraman yang berbunyi:
...“Sistem pemerintahan beraja alam Melayu juga unik. Sistem pemerintahan beraja ini berasakan prinsip kedaulatan yang menjadi warisan budaya yang secara positif menjadi simbol maruah negara.” ...
1.2 Sistem Demokrasi
Sistem politik Melayu kini pula ditambah nilai dengan aspek demokrasi. Sistem demokrasi berbentuk musyawarah yang dipimpin oleh ketua atau pemangku adat setempat. Demokrasi berparlimen yang menjadi sistem politik Melayu kini ialah pentadbiran kerajaan yang dipilih oleh rakyat dan untuk rakyat dengan peranan Raja atau Yang Dipertuan Agong untuk meluluskan undang-undang yang dibuat di Dewan Rakyat dan Dewan Negara. Hal ini demikian menjelaskan konsep pemerintahan yang berbentuk musyawarah, iaitu ketetapan bersama dalam menentukan undang-undang yang perlu dilaksanakan. A.Aziz Deraman membuat kenyataan yang berbunyi:
...“Sistem demokrasi berparlimen adalah rupa bentuk budaya politik zaman ini, manakala raja berperlembagaan yang unik adalah warisan sejarah budaya yang diamalkan sejak zaman-berzaman. Institusi yang di Pertuan Agong kekal kesinambungannya daripada tradisi beraja negara. Segala adat istiadat dan upacara yang berhubung dengannya bererti pemupukan budaya yang berterusan.“ ...
2.0 Ekonomi Masyarakat Melayu
Ekonomi merupakan satu cabang sains sosial yang mengkaji pembahagian sumber yang terhad untuk memenuhi kehendak manusia. Hal ini termasuklah kajian tentang pengeluaran dan penggunaan barang dan perkhidmatan.
2.1 Ekonomi berasaskan Hasil Perdagangan Antarabangsa
Melayu telah berjaya mencapai kejayaan yang lebih besar melalui Kerajaan Melaka pada Abad ke-15 kesan daripada perdagangan yang berkembang pesat. Melaka telah muncul sebagai kuasa besar di Kepulauan Tanah Melayu yang setaraf dengan kuasa besar lain seperti Siam, Srivijaya, dan China. Melaka yang pada mulanya merupakan sebuah kerajaan kecil telah berkembang dan mengambil alih peranan pusat perdagangan yang dulunya dipegang oleh Srivijaya.
Kejayaan Melaka bertindak sebagai penerima atau pembeli barang-barangan, menjadi pengantara menemukan pedagang Timur dan Barat termasuk Nusantara, dan juga bertindak sebagai penyebar barang-barangan yang dibawa ke Melaka ke tempat lain. Hal ini demikian dibuktikan dengan kenyataan A.Aziz Deraman dalam bukunya pada halaman 9 dan 16 yang berbunyi:
...“Kerajaan Melayu membangun dengan pesat dalam bidang pelabuhan semasa sistem kerajaan yang mengagumkan sewaktu Kegemilangan Melayu Melaka pada abad ke-15.” ...
2.2 Sistem Sara Hidup Berasaskan Pertanian
Sistem ekonomi Melayu pada abad ke-15 adalah berasaskan hasil pertanian. Hal ini berbeza daripada sistem ekonomi orang Melayu kini yang tinggal di kota yang kebanyakannya bekerja dalam sektor perindustrian, perdagangan, pengangkutan, dan lain-lain. Buktinya dapat dilihat pada halaman ke-9 dan ke-16 yang membuktikan bahawa sistem ekonomi Melayu pada abad ke-15 adalah daripada hasil pertanian.
...“Melayu pada zaman dahulu berekonomikan sistem sara hidup yang mengusahakan ladang untuk kegunaan dan keperluan diri sendiri.” ...
3.0 Sosial Masyarakat Melayu
Sosial adalah perihal tentang kemasyarakatan. Secara umumnya sosial meliputi aspek persahabatan, pergaulan atau ajaran yang bertujuan untuk membangunkan masyarakat secara damai. Ruang lingkup sosial masyarakat Melayu sangat besar. Oleh sebab itu aspek yang dibincangkan dalam bidang sosial masyarakat Melayu meliputi nilai murni, kesenian, undang-undang, dan bahasa.
3. 1 Nilai-nilai murni yang diamalkan
...“Kebudayaan Melayu menerima nilai-nilai yang dibawa Islam seperti kebebasan, kebenaran, keadilan, kejujuran, kesetiaan dan cinta kepada negara. Norma hidup positif yang turut diamalkan juga adalah bergotong-royong, muafakat dan kerjasama. Nilai-nilai yang diamalkan ini merupakan panduan pembentukan imej masyarakat.”...
Begitulah kenyataan A.Aziz Deraman terhadap masyarakat Melayu pada halaman 85. Sifat orang Melayu sangat terpuji lebih-lebih lagi setelah penyebaran Islam di Melaka. Semangat masyarakat Melayu yang cinta akan negara diluahkan A.Aziz Deraman dalam kenyataan yang berbunyi:
...“Sikap Melayu cintakan negara. Kata pepatah Melayu “Hujan emas di negeri orang, hujan keris lembing di negeri sendiri, lebih baik negeri sendiri” ....
3.2.0 Kesenian
Hasil seni Melayu jelasnya bukan sekadar pada imejnya walhal mempunyai takrifan makna bersamanya. Keindahan dan kecantikan dapat dibuktikan dengan kata-kata A.Aziz yang berbunyi:
...“Dalam kesenian sekalipun tidak membawa imejnya semata-mata. Falsafah dan pemikiran tergambar pada awan larat dan sobekannya mampu menunjukkan imej cita-cita budaya kita.” ... (Halaman 87).
3.2.1 Kemahiran Seni Halus
Bangsa Melayu kaya dengan hasil seni halus. Yang dimaksudkan dengan seni halus ialah hasil seni yang melibatkan penggunaan motor halus tangan seperti anyaman dan tenunan. Hasil tangan masyarakat Melayu ini sangat cantik dan berkualiti. Yang berikut merupakan antara kenyataan yang dikemukakan A.Aziz:
...“Kesenian kita baik seni lakon (muzik, seni tari, seni suara) mahupun seni tampak (seni lukis, ukir, arca,tekatan, anyaman) perlu digerakkan secara besar-besaran untuk menonjolkan identiti budaya dan tamadun kita.” ...
...“Kemahiran yang kita ada perlu dilatih untuk membangunkan kejiwaan contohnya dalam bidang tradisi tekstil (batik, songket, tenunan), logam (kepandaian bertukang emas, perak, kraf tangan).” ... (Halaman 6)
3.2.2 Seni Busana/ Pakaian
Bangsa Melayu juga kaya dengan seni busananya. Baju kurung merupakan salah satu pakaian masyarakat Melayu yang longgar pada lubang lengan, perut, dan dada. Pada mulanya, baju kurung biasa dipakai untuk upacara kebesaran Melayu dan kini dipakai oleh masyarakat biasa. Walaupun baju kurung atau baju Melayu ini merupakan asimilasi bangsa ini namun pemakaiannya berupaya menjaga identiti Melayu. Justeru jelaslah bahawa bangsa Melayu mempunyai seni busana atau pakaian sendiri yang dipelihara. Hal ini dibuktikan dengan kenyataan A.Aziz, iaitu:
...“Proses penerapan budaya berlaku sejak awal hubungan tamadun Melayu dengan tamadun Cina, India, dan Eropah mengikut kesesuaian dan kewajaran budaya itu diterima dalam rumpun Melayu. Pengaruh seperti pada baju Melayu dan songkok sebenarnya berasal daripada India-Pakistan kini menjadi unsur nasional kita.” ... (Halaman 84)
3.2.3 Kemahiran Seni Lakon
Identiti budaya kita juga ditonjolkan dengan seni lakon Melayu. Lakonan ialah salah satu aktiviti manusia yang bertujuan untuk menggembirakan hati dengan cara meniru watak yang berlainan dengan dirinya yang sebenar. Lakonan teater masyarakat Melayu boleh dibahagikan kepada lakonan tradisional seperti Bangsawan, Main Puteri dan Menora yang mana watak dan jalan cerita tidak lagi berubah walaupun setelah berlakunya perubahan zaman. Wayang kulit bermula semenjak pengenalan kamera wayang pada sekitar 40an, 1950-an hingga 60-an. Teater moden pula merujuk kepada yang lain daripada yang di atas. Jelaslah bahawa masyarakat Melayu kaya dengan seni lakonnya. Seni lakon ini dijelaskan oleh A.Aziz dalam kenyataannya yang menceritakan asal usul pergerakan seni lakon masyarakat Melayu yang berbunyi:
...“Daripada prinsip unzuru dan tafakkaru inilah budaya Melayu mencipta gerak tari berdasarkan lambaian sulur, buaian ranting dan dedaun serta gerak geri fauna. Bunyi yang lahir daripada desiran angin, titisan hujan dan deruan ombak dan diolah menjadi nada lagu.” ... (Halaman 111)
3.2.4 Permainan Tradisional
Permainan tradisional merupakan sebahagian daripada kehidupan yang dilalui oleh nenek moyang masyarakat Melayu. Permainan tradisional merupakan hiburan masyarakat Melayu pada waktu lapang. Hal ini dibuktikan dengan kenyataan pada halaman 127 seperti yang berikut:
...“Kesenian pula terbahagi kepada bentuk tradisional atau sezaman. Bagi Malaysia bentuk tradisional ada yang berupa etnik seperti makyung, wayang kulit, ngajat, gamelan atau kesenian rakyat yang mencirikan penyertaan dan penglibatan rakyat seperti permainan tradisional wau, gasing, dan sebagainya.” ...
3.2.5 Seni Suara
Seni suara merupakan bunyi yang diterima oleh individu dan berbeza bergantung kepada sejarah, lokasi, budaya dan cita rasa seseorang. Persembahan seni suara dan muzik dalam masyarakat Melayu adalah unik bukan sahaja sekadar hiburan kosong. Persembahan seni suara sebenarnya mempunyai pelbagai maksud pengajaran. Buktinya adalah dalam kenyataan berikut:
...“Seni muzik membawa lagu Islam dan zikir, digunakan untuk kepentingan rohaniah di kalangan sufi bagi mendapatkan ghairat, marhaban, qasidah, berzanji dan digabungkan dalam bahasa Melayu-Arab dalam dikir berodah.” ... (Halaman 106)
3.3 Undang-udang, Adat dan Kepercayaan
...“Nilai dan norma merupakan peraturan masyarakat yang terdiri daripada undang-undang, adat resam, pantang larang dan gaya perlakuan.”...
Begitulah kenyataan A.Aziz Deraman pada halaman 37 yang memperkatakan tentang warisan masyarakat Melayu. Undang-undang merupakan satu sistem peraturan atau norma yang cuba diikuti oleh ahli-ahli masyarakat. Undang-undang kebiasaannya ialah peraturan sesuatu negara. Yang melanggar peraturan tersebut mungkin dihukum atau didenda.
3.4.0 Bahasa
Bahasa ialah satu kod yang digunakan oleh pakar linguistik untuk membezakan antara bentuk dan maksud. Bahasa Melayu yang merupakan sejenis bahasa Melayu-Polinesia di bawah keluarga bahasa Austronesia telah berusia lebih 1,000 tahun lalu. Bahasa Melayu dikatakan berasal dari Sumatera Selatan di sekitar Jambi dan Palembang. Rekod terawal bahasa Melayu Kuno ialah sebuah batu bersurat bertarikh 682 Masihi yang dijumpai di Sumatera Selatan.
3.4.1 Dialek
Loghat (loghat daerah, dialek atau bahasa daerah) ialah kelainan dalam sesuatu bahasa yang menjadi ciri satu golongan tertentu dalam kalangan penutur bahasa itu. Istilah ini paling biasa digunakan untuk menghuraikan corak pertuturan setempat juga ditentukan oleh faktor-faktor lain seperti darjat sosial. Bahasa Melayu mempunyai pelbagai dialek. Buktinya adalah berikut:
...“Kita mempunyai pelbagai dialek yang menunjukkan asas keserumpunan. Perjalanan budaya dan tamadun Melayu berkembang subur dan memukau pengamatan bangsa lain melingkungi rantau geografi Malaysia, Indonesia, Filipina, Brunei, Singapura, Selatan Thai, Indo cina dan berkembang ke Kepulauan Pasifik di bahagian timur dan mencecah Malagasi di Barat sehingga Taiwan (Formosa di bahagian utara” ... (Halaman 10)
3.4.2 Tulisan
Bahasa Melayu mempunyai bentuk tulisan yang tersendiri. Tulisan Jawi telah mengangkat martabat Melayu dalam bidang keilmuan. Penerangan yang menunjukkan bahawa tulisan Jawi ini penting dapat dilihat dalam keterangan berikut:
...“Melayu ditingkatkan menjadi bahasa Islam dengan tulisan baru melalui pengenalan huruf jawi dan mampu menyatakan konsep dan ilmu baru yang berkembang atau disempurnakan.” ... (Halaman 102)
Bibliografi
A.Aziz Deraman. (2000). Tamadun Melayu dan Pembinaan Bangsa Melayu Edisi Baharu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
1.0 Politik Masyarakat Melayu
Politik ialah proses dan cara membuat keputusan untuk sesuatu kumpulan. Walaupun perkataan ini biasanya digunakan bagi merujuk kepada kerajaan, tingkah laku politik juga boleh didapati di korporat, akademik, agama, dan institusi lain. Kebanyakan proses politik membentuk hierarki dominan (dominance hierarchies). Politik manusia awal berbentuk kumpulan tersusun seperti keluarga, kerabat (clan), dan suku kaum ( tribes ) dan berkembang menjadi kerajaan.
1.1 Pemerintahan Beraja
Pemerintahan beraja merupakan sistem politik Melayu yang bermula daripada zaman Kerajaan Melaka. Pemerintahan beraja bermula daripada pengaruh Kerajaan Sriwijijaya, iaitu Sistem Beraja Mutlak serta Sistem Pembesar Empat Lipatan. Sistem Pembesar Empat Lipatan pula terdiri daripada Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung, dan Laksamana. Sistem ini kekal turun- temurun hingga kini. Hal ini demikian dibuktikan dengan kenyataan A.Aziz Deraman yang berbunyi:
...“Sistem pemerintahan beraja alam Melayu juga unik. Sistem pemerintahan beraja ini berasakan prinsip kedaulatan yang menjadi warisan budaya yang secara positif menjadi simbol maruah negara.” ...
1.2 Sistem Demokrasi
Sistem politik Melayu kini pula ditambah nilai dengan aspek demokrasi. Sistem demokrasi berbentuk musyawarah yang dipimpin oleh ketua atau pemangku adat setempat. Demokrasi berparlimen yang menjadi sistem politik Melayu kini ialah pentadbiran kerajaan yang dipilih oleh rakyat dan untuk rakyat dengan peranan Raja atau Yang Dipertuan Agong untuk meluluskan undang-undang yang dibuat di Dewan Rakyat dan Dewan Negara. Hal ini demikian menjelaskan konsep pemerintahan yang berbentuk musyawarah, iaitu ketetapan bersama dalam menentukan undang-undang yang perlu dilaksanakan. A.Aziz Deraman membuat kenyataan yang berbunyi:
...“Sistem demokrasi berparlimen adalah rupa bentuk budaya politik zaman ini, manakala raja berperlembagaan yang unik adalah warisan sejarah budaya yang diamalkan sejak zaman-berzaman. Institusi yang di Pertuan Agong kekal kesinambungannya daripada tradisi beraja negara. Segala adat istiadat dan upacara yang berhubung dengannya bererti pemupukan budaya yang berterusan.“ ...
2.0 Ekonomi Masyarakat Melayu
Ekonomi merupakan satu cabang sains sosial yang mengkaji pembahagian sumber yang terhad untuk memenuhi kehendak manusia. Hal ini termasuklah kajian tentang pengeluaran dan penggunaan barang dan perkhidmatan.
2.1 Ekonomi berasaskan Hasil Perdagangan Antarabangsa
Melayu telah berjaya mencapai kejayaan yang lebih besar melalui Kerajaan Melaka pada Abad ke-15 kesan daripada perdagangan yang berkembang pesat. Melaka telah muncul sebagai kuasa besar di Kepulauan Tanah Melayu yang setaraf dengan kuasa besar lain seperti Siam, Srivijaya, dan China. Melaka yang pada mulanya merupakan sebuah kerajaan kecil telah berkembang dan mengambil alih peranan pusat perdagangan yang dulunya dipegang oleh Srivijaya.
Kejayaan Melaka bertindak sebagai penerima atau pembeli barang-barangan, menjadi pengantara menemukan pedagang Timur dan Barat termasuk Nusantara, dan juga bertindak sebagai penyebar barang-barangan yang dibawa ke Melaka ke tempat lain. Hal ini demikian dibuktikan dengan kenyataan A.Aziz Deraman dalam bukunya pada halaman 9 dan 16 yang berbunyi:
...“Kerajaan Melayu membangun dengan pesat dalam bidang pelabuhan semasa sistem kerajaan yang mengagumkan sewaktu Kegemilangan Melayu Melaka pada abad ke-15.” ...
2.2 Sistem Sara Hidup Berasaskan Pertanian
Sistem ekonomi Melayu pada abad ke-15 adalah berasaskan hasil pertanian. Hal ini berbeza daripada sistem ekonomi orang Melayu kini yang tinggal di kota yang kebanyakannya bekerja dalam sektor perindustrian, perdagangan, pengangkutan, dan lain-lain. Buktinya dapat dilihat pada halaman ke-9 dan ke-16 yang membuktikan bahawa sistem ekonomi Melayu pada abad ke-15 adalah daripada hasil pertanian.
...“Melayu pada zaman dahulu berekonomikan sistem sara hidup yang mengusahakan ladang untuk kegunaan dan keperluan diri sendiri.” ...
3.0 Sosial Masyarakat Melayu
Sosial adalah perihal tentang kemasyarakatan. Secara umumnya sosial meliputi aspek persahabatan, pergaulan atau ajaran yang bertujuan untuk membangunkan masyarakat secara damai. Ruang lingkup sosial masyarakat Melayu sangat besar. Oleh sebab itu aspek yang dibincangkan dalam bidang sosial masyarakat Melayu meliputi nilai murni, kesenian, undang-undang, dan bahasa.
3. 1 Nilai-nilai murni yang diamalkan
...“Kebudayaan Melayu menerima nilai-nilai yang dibawa Islam seperti kebebasan, kebenaran, keadilan, kejujuran, kesetiaan dan cinta kepada negara. Norma hidup positif yang turut diamalkan juga adalah bergotong-royong, muafakat dan kerjasama. Nilai-nilai yang diamalkan ini merupakan panduan pembentukan imej masyarakat.”...
Begitulah kenyataan A.Aziz Deraman terhadap masyarakat Melayu pada halaman 85. Sifat orang Melayu sangat terpuji lebih-lebih lagi setelah penyebaran Islam di Melaka. Semangat masyarakat Melayu yang cinta akan negara diluahkan A.Aziz Deraman dalam kenyataan yang berbunyi:
...“Sikap Melayu cintakan negara. Kata pepatah Melayu “Hujan emas di negeri orang, hujan keris lembing di negeri sendiri, lebih baik negeri sendiri” ....
3.2.0 Kesenian
Hasil seni Melayu jelasnya bukan sekadar pada imejnya walhal mempunyai takrifan makna bersamanya. Keindahan dan kecantikan dapat dibuktikan dengan kata-kata A.Aziz yang berbunyi:
...“Dalam kesenian sekalipun tidak membawa imejnya semata-mata. Falsafah dan pemikiran tergambar pada awan larat dan sobekannya mampu menunjukkan imej cita-cita budaya kita.” ... (Halaman 87).
3.2.1 Kemahiran Seni Halus
Bangsa Melayu kaya dengan hasil seni halus. Yang dimaksudkan dengan seni halus ialah hasil seni yang melibatkan penggunaan motor halus tangan seperti anyaman dan tenunan. Hasil tangan masyarakat Melayu ini sangat cantik dan berkualiti. Yang berikut merupakan antara kenyataan yang dikemukakan A.Aziz:
...“Kesenian kita baik seni lakon (muzik, seni tari, seni suara) mahupun seni tampak (seni lukis, ukir, arca,tekatan, anyaman) perlu digerakkan secara besar-besaran untuk menonjolkan identiti budaya dan tamadun kita.” ...
...“Kemahiran yang kita ada perlu dilatih untuk membangunkan kejiwaan contohnya dalam bidang tradisi tekstil (batik, songket, tenunan), logam (kepandaian bertukang emas, perak, kraf tangan).” ... (Halaman 6)
3.2.2 Seni Busana/ Pakaian
Bangsa Melayu juga kaya dengan seni busananya. Baju kurung merupakan salah satu pakaian masyarakat Melayu yang longgar pada lubang lengan, perut, dan dada. Pada mulanya, baju kurung biasa dipakai untuk upacara kebesaran Melayu dan kini dipakai oleh masyarakat biasa. Walaupun baju kurung atau baju Melayu ini merupakan asimilasi bangsa ini namun pemakaiannya berupaya menjaga identiti Melayu. Justeru jelaslah bahawa bangsa Melayu mempunyai seni busana atau pakaian sendiri yang dipelihara. Hal ini dibuktikan dengan kenyataan A.Aziz, iaitu:
...“Proses penerapan budaya berlaku sejak awal hubungan tamadun Melayu dengan tamadun Cina, India, dan Eropah mengikut kesesuaian dan kewajaran budaya itu diterima dalam rumpun Melayu. Pengaruh seperti pada baju Melayu dan songkok sebenarnya berasal daripada India-Pakistan kini menjadi unsur nasional kita.” ... (Halaman 84)
3.2.3 Kemahiran Seni Lakon
Identiti budaya kita juga ditonjolkan dengan seni lakon Melayu. Lakonan ialah salah satu aktiviti manusia yang bertujuan untuk menggembirakan hati dengan cara meniru watak yang berlainan dengan dirinya yang sebenar. Lakonan teater masyarakat Melayu boleh dibahagikan kepada lakonan tradisional seperti Bangsawan, Main Puteri dan Menora yang mana watak dan jalan cerita tidak lagi berubah walaupun setelah berlakunya perubahan zaman. Wayang kulit bermula semenjak pengenalan kamera wayang pada sekitar 40an, 1950-an hingga 60-an. Teater moden pula merujuk kepada yang lain daripada yang di atas. Jelaslah bahawa masyarakat Melayu kaya dengan seni lakonnya. Seni lakon ini dijelaskan oleh A.Aziz dalam kenyataannya yang menceritakan asal usul pergerakan seni lakon masyarakat Melayu yang berbunyi:
...“Daripada prinsip unzuru dan tafakkaru inilah budaya Melayu mencipta gerak tari berdasarkan lambaian sulur, buaian ranting dan dedaun serta gerak geri fauna. Bunyi yang lahir daripada desiran angin, titisan hujan dan deruan ombak dan diolah menjadi nada lagu.” ... (Halaman 111)
3.2.4 Permainan Tradisional
Permainan tradisional merupakan sebahagian daripada kehidupan yang dilalui oleh nenek moyang masyarakat Melayu. Permainan tradisional merupakan hiburan masyarakat Melayu pada waktu lapang. Hal ini dibuktikan dengan kenyataan pada halaman 127 seperti yang berikut:
...“Kesenian pula terbahagi kepada bentuk tradisional atau sezaman. Bagi Malaysia bentuk tradisional ada yang berupa etnik seperti makyung, wayang kulit, ngajat, gamelan atau kesenian rakyat yang mencirikan penyertaan dan penglibatan rakyat seperti permainan tradisional wau, gasing, dan sebagainya.” ...
3.2.5 Seni Suara
Seni suara merupakan bunyi yang diterima oleh individu dan berbeza bergantung kepada sejarah, lokasi, budaya dan cita rasa seseorang. Persembahan seni suara dan muzik dalam masyarakat Melayu adalah unik bukan sahaja sekadar hiburan kosong. Persembahan seni suara sebenarnya mempunyai pelbagai maksud pengajaran. Buktinya adalah dalam kenyataan berikut:
...“Seni muzik membawa lagu Islam dan zikir, digunakan untuk kepentingan rohaniah di kalangan sufi bagi mendapatkan ghairat, marhaban, qasidah, berzanji dan digabungkan dalam bahasa Melayu-Arab dalam dikir berodah.” ... (Halaman 106)
3.3 Undang-udang, Adat dan Kepercayaan
...“Nilai dan norma merupakan peraturan masyarakat yang terdiri daripada undang-undang, adat resam, pantang larang dan gaya perlakuan.”...
Begitulah kenyataan A.Aziz Deraman pada halaman 37 yang memperkatakan tentang warisan masyarakat Melayu. Undang-undang merupakan satu sistem peraturan atau norma yang cuba diikuti oleh ahli-ahli masyarakat. Undang-undang kebiasaannya ialah peraturan sesuatu negara. Yang melanggar peraturan tersebut mungkin dihukum atau didenda.
3.4.0 Bahasa
Bahasa ialah satu kod yang digunakan oleh pakar linguistik untuk membezakan antara bentuk dan maksud. Bahasa Melayu yang merupakan sejenis bahasa Melayu-Polinesia di bawah keluarga bahasa Austronesia telah berusia lebih 1,000 tahun lalu. Bahasa Melayu dikatakan berasal dari Sumatera Selatan di sekitar Jambi dan Palembang. Rekod terawal bahasa Melayu Kuno ialah sebuah batu bersurat bertarikh 682 Masihi yang dijumpai di Sumatera Selatan.
3.4.1 Dialek
Loghat (loghat daerah, dialek atau bahasa daerah) ialah kelainan dalam sesuatu bahasa yang menjadi ciri satu golongan tertentu dalam kalangan penutur bahasa itu. Istilah ini paling biasa digunakan untuk menghuraikan corak pertuturan setempat juga ditentukan oleh faktor-faktor lain seperti darjat sosial. Bahasa Melayu mempunyai pelbagai dialek. Buktinya adalah berikut:
...“Kita mempunyai pelbagai dialek yang menunjukkan asas keserumpunan. Perjalanan budaya dan tamadun Melayu berkembang subur dan memukau pengamatan bangsa lain melingkungi rantau geografi Malaysia, Indonesia, Filipina, Brunei, Singapura, Selatan Thai, Indo cina dan berkembang ke Kepulauan Pasifik di bahagian timur dan mencecah Malagasi di Barat sehingga Taiwan (Formosa di bahagian utara” ... (Halaman 10)
3.4.2 Tulisan
Bahasa Melayu mempunyai bentuk tulisan yang tersendiri. Tulisan Jawi telah mengangkat martabat Melayu dalam bidang keilmuan. Penerangan yang menunjukkan bahawa tulisan Jawi ini penting dapat dilihat dalam keterangan berikut:
...“Melayu ditingkatkan menjadi bahasa Islam dengan tulisan baru melalui pengenalan huruf jawi dan mampu menyatakan konsep dan ilmu baru yang berkembang atau disempurnakan.” ... (Halaman 102)
Bibliografi
A.Aziz Deraman. (2000). Tamadun Melayu dan Pembinaan Bangsa Melayu Edisi Baharu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Posted in: Kebudayaan Melayu
0 comments:
Post a Comment